Janubiy Koreyaning Markaziy Osiyodagi temir yo‘l maqsadlari
- Жанр: Yangiliklar
- Смотрели: 4
- Формат: mp4
- Дата релиза: 20-08-2024, 18:16
Shu oy boshida Janubiy Koreya va Tojikiston Jaloliddini Balxiy-Jayxun-Nijniy Panj temir yo‘li loyihasining texnik-iqtisodiy asoslari bo‘yicha kelishuv imzolagan edi. Loyiha Tojikiston temir yo‘l tarmog‘ini Afg‘oniston bilan Pomirdagi Panji Poyon nomi bilan ham tanilgan Nijniy Panj chegarasigacha cho‘zadigan 51 kilometrlik temir yo‘l liniyasidir. 4 million dollarga tushishi kutilayotgan texnik-iqtisodiy asoslashdan maqsad temir yo‘l loyihasining texnik, moliyaviy va iqtisodiy jihatdan foydali bo‘lishini va qanday sharoitlarda amalga oshirilishini aniqlashdan iborat.
Rejalashtirilgan yo‘nalish Tojikiston poytaxti Dushanbedan to‘g‘ridan-to‘g‘ri temir yo‘l orqali Jaloliddini Balxiy shahriga, so‘ngra Nijniy Panjga boradi. Bu yuklarni temir yo‘ldan avtomobilga o‘tkazish zaruratini bartaraf qiladi. Nijniy Panjdan yuklar chegara va Panj daryosi bo‘ylab o‘tuvchi ko‘prik orqali Afg‘onistondagi Sherxon Bandargacha olib o‘tiladi.
Tovarlar Afg‘onistonga o‘tgandan so‘ng, ular temir yo‘lga qaytariladi va Qunduz va Mozori Sharifga yo Pokiston bilan Torxam chegarasiga yoki Turkmanistonga yo‘l oladi. Qunduz va Mozori Sharifdan Turkmanistonga olib boradigan 65 kilometrlik temir yo‘l hali qurilmagan. Kengaytirish loyihasi taklif etilayotgan Turkmaniston-Afg‘oniston-Tojikiston temir yo‘l koridorini tashkil qiladi.
Janubiy Koreya Tashqi ishlar vazirligi huzuridagi Koreya xalqaro hamkorlik agentligi (KOICA) texnik-iqtisodiy asoslashni moliyalashtiradi.
Ushbu taklif etilayotgan temir yo‘l koridori ikki sababga ko‘ra muhim. Birinchidan, bu Tojikistonning tranzit salohiyatini oshiradi, chunki Turkmaniston temir yo‘l transporti O‘zbekistondan tranzit o‘tmasdan Tojikistonga yetib borish imkonini beradi. Turkmaniston, Tojikiston va O‘zbekiston o‘z chegaralaridan o‘tuvchi yuk mashinalariga ishonchsizlik va yuqori tranzit to‘lovlarini qo‘llash tarixiga ega. Ushbu temir yo‘l koridorining muhim bo‘lishining yana bir sababi shundaki, u Tojikistonga eksport va tranzit daromadlarini olish va katta tranzit oqimlarini jalb qilish imkonini beradi.
Tojikiston o‘z hududi orqali xalqaro yuk tranzitini rivojlantirishni rejalashtirgan, biroq uning imkoniyatlari cheklangan, chunki u deyarli butunlay O‘zbekistonga transport jihatdan bog‘liq holatda. Shu sababli Dushanbe transport mustaqilligiga erishishni haqiqatan ham imkoni boricha birinchi o‘ringa qo‘ydi.
1999 yilda Prezident Emomali Rahmon Toshkent orqali Dushanbega yoki Termiz orqali Dushanbega, Qorakorum shossesini Pokistonga bog‘lovchi transkontinental avtomobil yo‘li qurilishini ilgari surdi. Biroq oradan bir necha yil o‘tib Tojikistonni Xitoy, Afg‘oniston va Qirg‘iziston bilan bog‘lovchi yo‘nalishlarga alohida urg‘u berilayapti. Jaloliddini Balxi-Jayxun-Nijniy Panj temir yo‘li loyihasi oxirgi yo‘nalishga to‘g‘ri keladi.
Tojikiston uchun bu kabi transport loyihalari mamlakatni tranzit xab sifatida targ‘ib qilish yo‘llari sifatida qaraladi, hozirda Markaziy Osiyoda ko‘pchilik bu borada raqobatlashmoqda.
Bu ulkan temir yo‘l loyihasi. Muammo shundaki, Tojikiston dengizga chiqa olmaydi. Iqtisodiy o‘sish uchun muhim bo‘lgan dengiz portlariga kirish uchun yaxshi temir yo‘l infratuzilmasi talab qilinadi. Mamlakat infratuzilmasining aksariyati sovet davridan qolgan va ta’mirlash va qayta tiklashga muhtoj.
